Τα σχολεία σήμερα σκοτώνουν τη δημιουργικότητα;

To ερώτημα θέτει ο Sir Ken Robinson σε διάλεξή του στη σύνοδο της TED στο Monterey της Καλιφόρνια (ΗΠΑ) πριν τρία χρόνια. Ορίζοντας τη δημιουργικότητα «σαν τη διαδικασία του να έχεις πρωτότυπες ιδέες που έχουν αξία», κάνει μια πρόταση για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που να γαλουχεί (αντί να υπονομεύει) τη δημιουργικότητα των παιδιών. Με χιουμοριστικά παραδείγματα θέτει καίρια ερώτημα μεταξύ των οποίων: Μήπως πρέπει να ξανασκεφτούμε τις θεμελιώδεις αρχές στις οποίες εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας; Μήπως τα σχολεία, από παλιά, σκοτώνουν τη δημιουργικότητα των παιδιών; Ισχυρίζεται ότι τα παιδιά έχουν τρομερά ταλέντα κι αυτά εμείς (το σχολείο) τα σπαταλάμε αλύπητα. «Η δημιουργικότητα είναι σήμερα τόσο ισχυρή όσο και ο αλφαβητισμός και πρέπει να την αντιμετωπίζουμε με την ίδια τακτική» λέει, κι επίσης «αν δεν είσαι προετοιμασμένος να κάνεις λάθος, δε θα σκεφτείς ποτέ κάτι πρωτότυπο». Έλα όμως που τα εκπαιδευτικά συστήματα όπου Γης καλλιεργούν την αντίθετη άποψη, έτσι που τα παιδιά μέχρι να φτάσουν στην ενηλικίωση «έχουν χάσει αυτή την ικανότητα»…Για να θέσει το ερώτημα: «Πού χρησιμεύει η δημόσια εκπαίδευση;» Και να απαντήσει: «Μα, να παράγει καθηγητές πανεπιστημίου…», τους οποίους δε θεωρεί και σαν το υψηλότερο δείγμα ανθρώπινου πνεύματος! Αποτέλεσμα, «το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι στοιχειοθετημένο στην ιδέα της ακαδημαϊκής ικανότητας» και ολόκληρο το σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης (υποχρεωτικής ή μη) αποτελεί, παγκόσμια, «μια παρατεταμένη διαδικασία εισαγωγής στο πανεπιστήμιο». Για αυτό το λόγο, στα προγράμματα σπουδών περιλαμβάνονται τα πιο χρήσιμα μαθήματα για την εύρεση εργασίας σε ένα σύστημα σχεδιασμένο από τα πανεπιστήμια για επαγγέλματα που πιθανόν μετά 10-15 χρόνια δε θα υπάρχουν (ή άλλα που δεν υφίστανται σήμερα, δες κι εδώ).
Και για να έρθουμε στα δικά μας. Μετά από αυτά, έστω και διαγώνια, εύκολα κάποιος αντιλαμβάνεται για ποιο λόγο το μείζον θέμα της ελληνικής εκπαίδευσης είναι ο τρόπος εισαγωγής στα ΑΕΙ, για ποιο λόγο οι συν-έλληνες γονείς (εμού συμπεριλαμβανόμενου) είναι πρόθυμοι να ξεπουληθούν για να «μπει το παιδί στο πανεπιστήμιο και να σπουδάσει», για ποιο λόγο οι μαθητές της β΄ τάξης γυμνασίου πρέπει να κατανοήσουν την έννοια «μέση διανυσματική ταχύτητα (!)» από την πρώτη επαφή τους με το μάθημα της Φυσικής (στη σελ. 31), γιατί αυξάνουν ραγδαία οι περιπτώσεις νεποτισμού στο ελληνικό πανεπιστήμιο (ενδεικτικά δες εδώ, εδώ, εδώ), γιατί…γιατί…γιατί. Κι ας αναλογιστούμε ότι δε θάμαστε σήμερα σε θέση να συζητούμε διαδικτυακά, αν κάποτε εμπειρικοί μηχανικοί όπως ο Savery, o Newcomen και ο Watt δεν εφεύραν την ατμομηχανή, ο μαθητευόμενος βιβλιοδέτης Michael Faraday την ηλεκτρογεννήτρια (ηλεκτρομαγνητική επαγωγή) ή ο Edison - ένας "βλαμμένος" (addled) μαθητής κατά την άποψη του δασκάλου του- δεν είχε εφεύρει, μεταξύ των άλλων, τη δίοδο λυχνία…Θα μου πεις στον καιρό τους η επιστήμη δεν ήταν επάγγελμα, ούτε υπήρχε «δημόσια δωρεάν εκπαίδευση» (για τα φροντιστήρια, δε λέω, προϋπήρχαν, απ΄τον καιρό των ''σοφιστών''). Αλλά κι αυτός ο Bill Gates να παρατήσει, κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους σπουδών, το Πανεπιστήμιο Harvard για να φτιάξει τη Microsoft...

Για τη διαφορά μεταξύ δημιουργικότητας και καινοτομίας και την ιστορία του όρου δες κι εδώ.
Πηγή του αναρτημένου video: http://www.ted.com/index.php/talks/lang/gre/ken_robinson_says_schools_kill_creativity.html (αξίζει να διαβάσει κανείς και τα σχόλια που το ακολουθούν)
Για υπότιτλους στην ελληνική, επιλέξτε: View subtitles>Greek
To κείμενο της ομιλίας του Sir Ken Robinson διαβάστε το ολόκληρο εδώ.
30-6-2012 Διαβάστε: Ken Robinson, Άλλη λογική, για μια επανάσταση δημιουργικότητος, εκδ. Εν Πλω, 2011