Πιθανή η σύγκρουση Γης με Άρη ή Αφροδίτη;

Μαθαίνουμε στο σχολείο ότι οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές, όπως προβλέπουν οι νόμοι του Κέπλερ από τον 17ο αιώνα. Λίγο αργότερα ο Νεύτωνας έδειξε ότι οι νόμοι του Κέπλερ μπορούν να αποδειχθούν με βάση τον νόμο της βαρύτητας, με την προσέγγιση ότι στους υπολογισμούς μας λαμβάνουμε υπόψη μόνο τον Ήλιο και έναν πλανήτη κάθε φορά, αγνοώντας τους υπόλοιπους. Έκτοτε, επί δύο εκατονταετίες οι αστρονόμοι προσπαθούσαν μάταια να λύσουν το περίφημο πρόβλημα των τριών σωμάτων (δες κι εδώ), στο οποίο αναζητούνται οι λύσεις της κίνησης δύο πλανητών γύρω από τον Ήλιο, έως ότου στα τέλη του 19ου αιώνα ο Γάλλος μαθηματικός Πουανκαρέ (H. Poincare)απέδειξε ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι δυνατό να λυθεί! Από την εποχή εκείνη έχει μείνει ανοικτό το ερώτημα της ευστάθειας του ηλιακού συστήματος, που ναι μεν μπορεί να φαίνεται σήμερα σταθερό και ατάραχο, αλλά αυτή είναι μια εικόνα πλασματική. …(δες εδώ). Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση των αστρονόμων Ζακ Λασκάρ (J. Laskar) και Μικαέλ Γκαστινό (M. Gastineau) του Observatoire de Paris-CNRS (δες εδώ) οι πλανήτες δε θα συνεχίσουν να κινούνται στις σημερινές τροχιές τους για πάντα! Ο λόγος είναι ότι γνωρίζουμε τις θέσεις των πλανητών με ακρίβεια μερικών μέτρων, οπότε ξεκινούμε τους υπολογισμούς μας με ένα σφάλμα τουλάχιστον ενός μέτρου. Σε 10 εκατομμύρια χρόνια το σφάλμα θα είναι 10 μέτρα, σε 20 εκατομμύρια χρόνια 100 μέτρα και, συνεχίζοντας με αυτόν τον τρόπο, βρίσκουμε ότι σε 110 εκατομμύρια χρόνια το σφάλμα θα έχει φθάσει στα 100 εκατ. χιλιόμετρα, όση δηλαδή περίπου η διάμετρος της τροχιάς της Γης. Επομένως είναι σαφές ότι όχι μόνο δεν μπορούμε να υπολογίσουμε πού βρίσκονταν οι πλανήτες όταν δημιουργήθηκε η ζωή στη Γη αλλά ούτε και πού θα βρίσκονται όταν θα «πεθάνει» ο Ήλιος!Κάνοντας πάνω από 2500 προσομοιώσεις με βάση τις προβλέψεις τους για τις ακριβείς τροχιές των πλανητών και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις για τα επόμενα 5 δισ. χρόνια, οι δυο Γάλλοι αστρονόμοι υπολόγισαν ότι υπάρχει πιθανότητα 1% το ηλιακό μας σύστημα να γίνει ξανά άνω-κάτω (με δεδομένο ότι στο παρελθόν μια σειρά από βίαια γεγονότα συντέλεσαν στην τωρινή διαμόρφωσή του). Ο βασικός ένοχος θα είναι η τροχιά του Ερμή, επειδή είναι ο μικρότερος πλανήτης και η τροχιά του μπορεί να αποσταθεροποιηθεί πιο εύκολα. Αν αυτή αλλάξει κατά μόλις 0,38 χιλιοστά τα επόμενα 140 εκατ. χρόνια, αυτή η απίστευτα απειροελάχιστη απόκλιση θα μεγεθυνθεί σταδιακά, λόγω των επανειλημμένων αμυδρών βαρυτικών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στο Δία και τον Ερμή, δεκαπλασιαζόμενη κάθε 10 εκατ. χρόνια περίπου. Αυτή η συσσωρευμένη απόκλιση της τροχιάς, που θα γίνει μια όλο και πιο επιμήκης έλλειψη, σε 3,34 δισ. χρόνια από σήμερα, υπολογίζεται ότι είναι ικανή να οδηγήσει σε πλήρη αποσταθεροποίηση των εσωτερικών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Έτσι, εκτιμούν ότι σε 3 έως 4 δισ. χρόνια από τώρα μπορεί να συμβεί σύγκρουση της Γης με την Αφροδίτη ή τον Άρη. Σε κάθε περίπτωση, το σχεδόν σίγουρο σενάριο είναι ότι σε 5 δισ. χρόνια από τώρα, ο Ήλιος μας θα γίνει και αυτός ένας "ερυθρός γίγαντας" και θα μεγαλώσει τόσο που θα "καταπιεί" όλους τους κοντινούς πλανήτες (Ερμή, Αφροδίτη, Γη, Άρη). Αλλά υπάρχει καιρός ακόμα για κάτι τέτοιο!