Έπος του 1940-41 και βρετανική βοήθεια προς την Ελλάδα

Σύμφωνα με τον βρετανό Robin Ηigham, καθηγητή της Ιστορίας στο Πολιτειακό πανεπιστήμιο του Κάνσας, ΗΠΑ, περισσότερο χάος και καταστροφή παρά στρατιωτική ενίσχυση και προστασία προσέφερε η βρετανική βοήθεια προς την Ελλάδα το 1940-1941! Όπως τεκμηριώνει στο βιβλίο του : Η βρετανική βοήθεια προς την Ελλάδα. Το ημερολόγιο μιας καταστροφής, 1940-41, εκδ. Γκοβόστη, 2008, και με βάση αρχεία όλων όσοι πήραν μέρος εκείνη την εποχή στον πόλεμο στα Βαλκάνια και στη Βόρεια Αφρική, με σωστή επιλογή από το πλήθος των στρατιωτικών απομνημονευμάτων, ο Robin Ηigham κάνει μια ανατριχιαστική σε ρεαλισμό αποτίμηση ενεργειών, αποφάσεων και σχεδίων, αμφισβητώντας προκαταβολικά την όλη φιλοσοφία της βρετανικής βοήθειας προς την Ελλάδα. «Ένας κακώς ενημερωμένος ερασιτέχνης» ο Τσόρτσιλ δεν είχε ποτέ «μια ειλικρινή στρατιωτική εκτίμηση των παραγόντων που συνιστούσαν το πρόβλημα του πολέμου» στην Ελλάδα, αποφαίνεται. Μαζί με τον Άντονι Ήντεν, τον υπουργό Εξωτερικών που είχε βρεθεί στην Αίγυπτο τον Οκτώβριο του 1940 και έσπευσε στην Αθήνα, έδινε διαταγές αγνοώντας τις ελληνικές δυνατότητες, τα ελληνικά συμφέροντα, αλλά και τη γενικότερη εικόνα της περιοχής. Στο Λονδίνο δεν είχαν αντιληφθεί ποτέ ότι ήταν η χιτλερική Γερμανία που κυριαρχούσε εμπορικά και οικονομικά στον χώρο και ότι ήταν ζωτικής σημασίας για αυτήν τα πετρέλαια της Ρουμανίας, ώστε σε καμία περίπτωση ο Χίτλερ δεν θα ανεχόταν την καταστροφή τους. Θα έσπευδε να τα διαφυλάξει. Αυτό όμως το αντιλαμβανόταν πολύ καλά ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Αλέξανδρος Παπάγος και γι΄ αυτό αντιδρούσαν στις πιεστικές υποδείξεις του Λονδίνου να επιτρέψουν την εγκατάσταση αεροπορικών μονάδων «κάπου στο ελληνικό έδαφος». Γι΄ αυτό η Αθήνα υποδέχτηκε μάλλον ψυχρά την «εγγύηση» που της πρόσφεραν η Αγγλία και η Γαλλία την άνοιξη του 1940. Αλλά και όταν άρχισε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και ήρθαν στην Ελλάδα βρετανικές δυνάμεις, το Λονδίνο ούτε σχέδιο είχε ούτε τα μέσα για να αντιμετωπίσει τις γερμανικές δυνάμεις. «Εστειλαν μερικά αγόρια να εκτελέσουν το έργο επαγγελματία στρατιώτη» γράφει συμπερασματικά ο Ηigham. Ιχνηλατώντας τα αγγλικά έγγραφα του πολέμου διαπιστώνει ότι το δίδυμο Τσόρτσιλ- Ήντεν είχε «μάλλον ασαφή αντίληψη των πραγματικών συνθηκών ενός πολέμου» που διεξαγόταν δύο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους. Αυτό όμως δεν τους εμπόδιζε να δίνουν διαταγές στον στρατηγό Wavell άλλοτε «να καταλάβει τα Δωδεκάνησα», άλλοτε «να μη μετακινήσει αεροπορικές δυνάμεις». Η Ανωτάτη Βρετανική Διοίκηση, γράφει κάπου ο Ηigham, «δεν είχε διδαχτεί ποτέ πώς διεξάγεται αποτελεσματικά ένας σύγχρονος πόλεμος». Στην Ελλάδα πρωτοπήρε κάποια μαθήματα. Ηταν μονίμως «ασυντόνιστη» με την πολιτική ηγεσία της, μονίμως με υπακοή σε αυτήν αλλά και «πάρα πολλές φορές έδειχνε αδέξια». Γνώριζε από τα μέσα Μαρτίου το γερμανικό σχέδιο εισβολής στην Ελλάδα αλλά ανέχθηκε, μεταξύ άλλων, τα 35 αεροπλάνα που ο Ρούζβελτ, περιγράφοντας απόφαση του Κογκρέσου, διέθεσε για την Ελλάδα, να δοθούν στις βρετανικές δυνάμεις της Βόρειας Αφρικής. Αντιθέτως, κρίνει «σοφή, ρεαλιστική και σε βάθος» την ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, διαπιστώνοντας ότι «η Ελλάδα έκανε περιορισμένη εκστρατεία σε έναν απεριόριστο πόλεμο». Περισσότερα εδώ.
Δες επίσης και
To OXI το είπε ο Ι. Μεταξάς
Greece at War ΙΙ, 1940-1941
Από το Έπος του 1940-41
28η Οκτωβρίου 1940: Τα παιδιά του Γυμνασίου Πωγωνιανής
Η είσοδος του ελληνικού στρατού στην Κορυτσά
Πόλεμος πατήρ πάντων, ή… όλα καλά στο μέτωπο