Στον «Πρώτο Κύκλο», ο Αλεξάντρ Σολζενίτσιν βάζει τους πολιτικούς κρατούμενους στα γκουλάγκ του Στάλιν να πουν μια ιστορία για την τρομερή φυλακή της Μόσχας, Μπουτίρκα. Μια μέρα, ένας νέος λοχαγός παίρνει τους κάτισχνους κρατούμενους του κελιού 72 και τους πάει σε μια εκδοχή του παραδείσου. Οι μπαρμπέρηδες τους ψεκάζουν με κολώνια, οι πλύστρες τους ντύνουν με μεταξωτά και οι μάγειρες τους προσφέρουν το πρώτο αξιοπρεπές γεύμα. Οταν επιστρέφουν, ανακαλύπτουν ότι οι αρχές έβαψαν το κελί τους με λαμπερά χρώματα. Βιβλία που ήταν απαγορευμένα και πακέτα από τσιγάρα είναι σκόρπια στο δωμάτιο. Στη θέση του βρωμερού κουβά είναι μια πεντακάθαρη τουαλέτα.Οι φυλακισμένοι δεν μπορούν να κατανοήσουν την καλή τους τύχη έως ότου φθάνουν οι φρουροί, συνοδεύοντας μια «κυρία Ρ», μια Αμερικανίδα κυρία «μεγάλης ευφυΐας και με προοδευτικές απόψεις», περιγραφή που παραπέμπει σαφώς στην Ελενορ Ρούσβελτ. Ο κυβερνήτης της λέει ότι δεν είναι διαφωνούντες αλλά βιαστές και δολοφόνοι, που το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης αποφάσισε με γενναιοψυχία να σωφρονίσει αντί να εκτελέσει. Εκείνη δεν ζητεί να επιθεωρήσει κανένα από τα άλλα κελιά και αναχωρεί «πεπεισμένη ότι είναι ψεύδη τα όσα διέδιδαν κακόβουλοι κινδυνολόγοι στη Δύση».Μόλις φεύγει, επιστρέφουν και τα γεμάτα ψείρες κουρέλια των φυλακισμένων και ο βρωμερός κουβάς.Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας έχει ωραιοποιήσει το Πεκίνο για τους Ολυμπιακούς. Η Επιτροπή για την Οργάνωση των Αγώνων διέταξε την απομάκρυνση από τους δρόμους ενός εκατομμυρίου αυτοκινήτων και τη διακοπή λειτουργίας των εργοστασίων, έτσι ώστε οι ξένοι να πιστέψουν ότι μία από τις πλέον μολυσμένες πόλεις της Γης μπορεί να κρατήσει το πράσινο ολυμπιακό μετάλλιο. Ο πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής ήταν φλύαρος και ασαφής στην εκτίμησή του. Ο Ζακ Ρογκ, γραφειοκράτης του αθλητισμού, ο οποίος φαίνεται ότι δεν έμαθε τίποτε από τον 20ό αιώνα, εξήρε τις «εκπληκτικές» προσπάθειες της Κίνας. Οι στατιστικές απέδειξαν ότι οι αρχές έκαναν ό,τι ήταν «ανθρωπίνως δυνατόν» και οι στατιστικές δεν λένε ποτέ ψέματα.Η «Γκρινπίς» τόσο σκληρή με τις δημοκρατικές χώρες, ήταν υπερβολική στους επαίνους της. Αφού εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις, διακήρυξε ότι το έργο της δικτατορίας ήταν «καταπληκτικό» και «θετικά μοναδικό». Το Πεκίνο έδωσε «σημαντικά μαθήματα στις άλλες κινεζικές πόλεις».Τα φρύδια του Τζόναθαν Φένμπι, του οποίου το βιβλίο για την Ιστορία της Σύγχρονης Κίνας μόλις κυκλοφόρησε, ανασηκώθηκαν στο άκουσμα αυτής της φράσης. Οταν οι Ολυμπιακοί τελειώσουν, τα εργοστάσια θα ξανανοίξουν, είπε. Η Ολυμπιάδα θα φέρει κάποια μακροπρόθεσμα οφέλη –θα χρησιμοποιείται φυσικό αέριο σε πολλά σπίτια και γραφεία– αλλά όταν ιδωθούν με φόντο το τεράστιο πρόβλημα μόλυνσης της Κίνας, αυτά τα κέρδη θα αποδειχθούν μηδαμινά.
Οπως όλοι οι σοβαροί συγγραφείς γνωρίζουν, η νομιμότητα της δικτατορίας βασίζεται στην ικανότητά της να προσφέρει αενάως βελτιούμενα επίπεδα διαβίωσης τώρα που ο μαρξισμός της είναι νεκρός. Οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες θα προβάλλονται πάντα από το ένστικτο επιβίωσης του κόμματος. Ωστόσο, ο πρόεδρος Χιου Ζιντάο ακύρωσε ένα πρόγραμμα για το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων. Επρεπε να το κάνει, δήλωσε Κινέζος αξιωματούχος στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, επειδή οι αναποτελεσματικές βιομηχανίες της Κίνας χρειάζονται επτά φορές περισσότερα αποθέματα από την Ιαπωνία, σχεδόν έξι φορές περισσότερα από αυτά των ΗΠΑ και σχεδόν τρεις φορές περισσότερα από αυτά που χρησιμοποιεί η Ινδία. Ετσι, όταν οι ηγέτες της ομάδας G8 δήλωσαν την επιθυμία τους να μειώσουν κατά το ήμισυ τις εκπομπές ρύπων έως το 2050, ο Χου και οι ηγέτες της Ινδίας αρνήθηκαν να δεχθούν το σχέδιο καθώς θεώρησαν ότι πρόκειται για συνωμοσία της πλούσιας Δύσης, με σκοπό να ζημιώσει τους Ασιάτες αντιπάλους της.Επειδή όμως ο κομμμουνισμός των Στάλιν και Μάο είναι νεκρός, η κλίμακα της καταστροφής δεν μπορεί να αποτελεί μυστικό που κυκλοφορεί μόνο σε φυλλάδια διαφωνούντων. Υπάρχουν φωνές εντός της Κίνας ελεύθερες να πουν ότι η χώρα αγνοεί τόσο τα δικά της όσο και τα παγκόσμια μακροπρόθεσμα συμφέροντα. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Παν Γιε, προειδοποίησε το 2005 ότι το οικονομικό θαύμα «θα τελειώσει σύντομα, διότι το περιβάλλον δεν μπορεί πια να συμβαδίσει» και είχε αποδεικτικά στοιχεία που υποστήριζαν τα λόγια του.
Η Κίνα έχει 16 από τις πλέον ρυπαρές πόλεις στον κόσμο. Η έρημος Γκόμπι επεκτείνεται με ρυθμο 1.900 τετραγωνικών μιλίων το χρόνο εξαιτίας της αποψίλωσης και της υπερκμετάλλευσης της γης. Σχεδόν 660 πόλεις έχουν λιγότερο νερό από αυτό που χρειάζονται και 110 από αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις. Το κινεζικό ειδησεογραφικό πρακτορείο μετέδωσε ότι ο μόλυνση δηλητηριάζει τους υδροφόρους ορίζοντες. Το 80% των λυμάτων υπονόμων που καταλήγει στον ποταμό Γιανγκτσέ δεν υποβάλλεται στην αναγκαία επεξεργασία. Απόβλητα, ανθρώπινα και βιομηχανικά, ευθύνονται για την εξαφάνιση του 1/3 των ειδών της περιοχής του Κίτρινου Ποταμού. Περίπου 190 εκατομμύρια Κινέζοι έχουν αρρωστήσει αφού ήπιαν μολυσμένο νερό, τα θύματα του καρκίνου αυξάνονται, ενώ κάθε εβδομάδα γίνονται περίπου χίλιες διαδηλώσεις για τη μόλυνση του περιβάλλοντος.
Οι αφελείς θαυμάζουν τις δικτατορίες επειδή πιστεύουν ότι ο μεγάλος ηγέτης και το πολιτικό του γραφείο μπορούν να ξεπερνούν τις αντιρρήσεις και να αναγκάζουν τους απείθαρχους να υπακούουν στις εντολές. Η αλλαγή όμως είναι αδύνατη χωρίς δημοκρατική μεταρρύθμιση. Η «κυρία Ρ» στο έργο του Σολζενίτσιν που επισκέφτηκε το «αναμορφωμένο» κελί στο γκουλάγκ ήταν ανίκανη να πιστέψει το χειρότερο και προτίμησε να ζήσει στο όνειρο. Οι άνθρωποι του Στάλιν δεν χρειαζόταν να την κοροϊδέψουν επειδή η ίδια είχε ήδη κοροϊδέψει τον εαυτό της. Σήμερα, είναι απλώς πιθανό να φανταστούμε πλούσιες, μετα-βιομηχανικές κοινωνίες να μεταβαίνουν στην ανανεώσιμη και την πυρηνική ενέργεια, αν και οι αισιόδοξοι θα έπρεπε να παρατηρήσουν την επιτυχία των Ρεπουμπλικανών όταν χρησιμοποίησαν σε βάρος του Ομπάμα την άρνησή του να επιτρέψει την εξόρυξη πετρελαίου ανοιχτής θάλασσας. Αλλά είναι δύσκολο να πιστέψουμε στ’ αλήθεια ότι οι αναδυόμενες δυνάμεις της Κίνας και της Ινδίας μπορούν να εγκαταλείψουν τα ορυκτά καύσιμα όταν δεν υπάρχουν πιο φθηνές λύσεις. Αντί να βυθίζονται στην απόγνωση, οι δυτικές κυβερνήσεις προτιμούν και αυτές να προσποιούνται ότι η Ολυμπιάδα του Πεκίνου εγκαινιάζει μια νέα Κίνα. Καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται, μετά βίας μπορώ να διακρίνω άλλη εναλλακτική λύση πέραν της απόγνωσης...
Άρθρο της εφ. The Guardian
Αναδημοσίευση από http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100029_17/08/2008_281481
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου